Σύνδρομο Άσπεργκερ & διαφορές με τον αυτισμό

Το σύνδρομο Άσπεργκερ είναι μια ισόβια διαταραχή που επηρεάζει το πως το άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο, επεξεργάζεται τις πληροφορίες που λαμβάνει και αλληλεπιδρά με άλλα άτομα.

Αποτελεί όπως και ο κλασικός αυτισμός μια «διαταραχή φάσματος» επειδή επηρεάζει τα άτομα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και σε ποικίλο βαθμό.

Το σύνδρομο Asperger είναι μια ήπια παραλλαγή αυτισμού, που επηρεάζει κυρίως την ικανότητα επικοινωνίας και τις κοινωνικές σχέσεις του ατόμου. Ανήκει στις διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές και για καιρό υπήρχαν διαφωνίες σχετικά με το αν αποτελεί ξεχωριστή διαταραχή ή πρόκειται για αυτισμό σε ελαφριά μορφή.

Περιλήφθηκε για πρώτη φορά σαν ξεχωριστό σύνδρομο το 1994 στο εγχειρίδιο της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (APA, 1994).

Το σύνδρομο πήρε το όνομα του από τον ψυχίατρο Hans Asperger που το 1944 στη Βιέννη παρατήρησε την εξαιρετική δυσκολία μερικών εφήβων να ενσωματωθούν κοινωνικά στα πλαίσια της ομάδας. Οι εργασίες του Asperger μεταφράστηκαν στα αγγλικά στις αρχές του 1970, και το σύνδρομο άρχισε να αναγνωρίζεται ως ξεχωριστή οντότητα στα τέλη της δεκαετίας του ’80.

Σημαντική ήταν και η συνεισφορά της Lorna Wing (1981) που παρουσίασε μια σειρά από 34 περιπτώσεις παρόμοιες με αυτές που είχε περιγράψει ο Asperger και έτσι αυξήθηκε το ενδιαφέρον για έρευνες γύρω από το σύνδρομο. Άτομα από κάθε εθνικότητα, γεωγραφική περιοχή, κοινωνική τάξη, οικονομική κατάσταση και θρήσκευμα επηρεάζονται από το σύνδρομο Άσπεργκερ. Εντούτοις οι άντρες είναι πιο επιρρεπείς σε αυτό απ’ ότι οι γυναίκες. Ο λόγος γι αυτό είναι ακόμα άγνωστος.

Τα ακριβή αίτια του συνδρόμου Άσπεργκερ είναι ακόμα αντικείμενο έρευνας. Κλινικές μελέτες υποδεικνύουν ότι ένας συνδυασμός παραγόντων, γενετικών όσο και περιβαλλοντικών, μπορεί να ευθύνεται για τις αλλαγές στη νευροβιολογική εξέλιξη του εγκεφάλου που σχετίζονται με την εμφάνιση του συνδρόμου.

Το σίγουρο είναι πάντως ότι το σύνδρομο Άσπεργκερ δεν οφείλεται στην ανατροφή του ατόμου ή την κοινωνικοοικονομική του κατάσταση και οπωσδήποτε δεν προκαλείται από υπαιτιότητα του πάσχοντος.

Τα κύρια χαρακτηριστικά του συνδρόμου, τα οποία συναντάμε και στον αυτισμό, είναι:

• Δυσκολία στην επικοινωνία.
• Ελλείμματα στην αμοιβαία κοινωνική συναλλαγή.
• Δυσκολία στη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων.
• Περιορισμένο ρεπερτόριο ενδιαφερόντων.
• Επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες και κινήσεις.
• Μονότονος και σχολαστικός τρόπος ομιλίας.

Η διαταραχή αυτή διαφέρει από τον αυτισμό, κυρίως γιατί δεν υφίσταται γενική καθυστέρηση ή επιβράδυνση στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού ή την ανάπτυξη των γνωστικών του λειτουργιών. 

Συνήθως τα παιδιά με Asperger έχουν φυσιολογική και πάνω νοημοσύνη (με τη λεκτική νοημοσύνη να υπερτερεί της πρακτικής νοημοσύνης), έχουν φυσιολογική εξέλιξη λόγου, χρησιμοποιούν νωρίς τη γραμματική στο λόγο τους, έχουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και κλίσεις, και με την κατάλληλη υποστήριξη προχωρούν αρκετά καλά στο σχολείο. Επιπλέον η ηλικία έναρξης του συνδρόμου εντοπίζεται αργότερα απ’ ότι του αυτισμού, μεταξύ 5 και 8 ετών.

Διαφορές Αυτισμού-Asperger

Αυτισμός

• Παιδιά με αυτισμό παρουσιάζουν σε μεγάλο ποσοστό καθυστέρηση στη γνωστική ανάπτυξη
• Παιδιά με αυτισμό παρουσιάζουν σε μεγάλο ποσοστό απουσία ή καθυστέρηση λόγου
• Παιδιά με αυτισμό αναγνωρίζονται σε μικρή ηλικία

Σύνδρομο Asperger

• Παιδιά με σύνδρομο Asperger παρουσιάζουν ιδιαίτερες ικανότητες σε ειδικούς τομείς
• Παιδιά με σύνδρομο Asperger έχουν ως κύριο πρόβλημα την ανικανότητα να ξεκινήσουν και να διαχειριστούν μία συζήτηση
• Παιδιά με σύνδρομο Asperger δεν αναγνωρίζονται πολλές φορές πριν από την ηλικία των 7 χρόνων, όταν το παιδί ξεκινά το σχολείο

Διάγνωση

Επειδή η εμφάνιση των χαρακτηριστικών του συνδρόμου Άσπεργκερ διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο η διάγνωση είναι δύσκολη. Το σύνδρομο Άσπεργκερ μπορεί να διαγνωσθεί αργότερα απ’ ότι ο αυτισμός στα παιδιά και κάποια χαρακτηριστικά του μπορεί να μην διαγνωσθούν παρά μετά την ενηλικίωση.

Συνήθως επίσημη διάγνωση μπορεί να γίνει από ψυχιάτρους ή κλινικούς ψυχολόγους. Για μερικούς μια τέτοια διάγνωση συνδέεται με ισόβιο στίγμα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις η διάγνωση βοηθάει το άτομο όπως και το ευρύτερο περιβάλλον του (οικογενειακό, σχολικό, εργασιακό) να καταλάβουν τις ιδιαιτερότητές του και να ανταποκριθούν στις ανάγκες του.

Η διάγνωση επίσης εξασφαλίζει πρόσβαση στις απαιτούμενες υποστηρικτικές υπηρεσίες που μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή ενός τέτοιου ατόμου δραματικά. Είναι σημαντικό να αποκλεισθεί η πιθανότητα ύπαρξης άλλης διάχυτης αναπτυξιακής διαταραχής ή σχιζοφρένειας.

Τα διαγνωστικά κριτήρια για το σύνδρομο Asperger είναι:

• Ποιοτικά ελλείμματα στην αμοιβαία κοινωνική επαφή.
• Απουσία κοινωνικής και συναισθηματικής αμοιβαιότητας.
• Δυσκολία στη σύναψη φιλιών με συνομήλικους.
• Επαναλαμβανόμενες και στερεοτυπικές μορφές συμπεριφοράς.
• Περιορισμένο ρεπερτόριο ενδιαφερόντων.
• Απουσία κλινικά σημαντικής καθυστέρησης στο λόγο.
• Φυσιολογική για την ηλικία γνωστική ανάπτυξη, αυτοεξυπηρέτηση και περιέργεια εξερεύνησης.
• Πρακτική αδεξιότητα. (Αmerican Ρsychiatric Αssociation, 1994, σελ. 77)

Υπάρχει θεραπεία;

Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία ή συγκεκριμένος ιατρικός τρόπος αντιμετώπισης του συνδρόμου Άσπεργκερ.

Τα παιδιά με Άσπεργκερ μεγαλώνοντας γίνονται ενήλικες με Άσπεργκερ. Βέβαια καθώς η κατανόηση μας για το φαινόμενο αυξάνεται ποιοτικά και ποσοτικά και οι υποστηρικτικές υπηρεσίες βελτιώνονται τα άτομα με Άσπεργκερ έχουν αυξημένες ευκαιρίες να αναγνωρίσουν και να εκμεταλλευτούν το δυναμικό τους και τελικά να ζήσουν μια αξιοπρεπή και δημιουργική ζωή απολαμβάνοντας τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.

Τώρα πια υπάρχουν αρκετές θεραπευτικές προσεγγίσεις και παρεμβάσεις οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν τη ποιότητα ζωής ενός ατόμου με Άσπεργκερ. Σε αυτές περιλαμβάνονται παρεμβάσεις κοινωνικής αλληλεπίδρασης, συμπεριφορική θεραπεία και ακόμα και αλλαγές στη διατροφή.

https://medlabgr.blogspot.com

Βικτωρία Πολύζου, σύμβουλος ψυχικής υγείας, σύμβουλος σχολικού και επαγγελματικού προσανατολισμού

10 τρόποι βελτίωσης της επικοινωνίας με τους εφήβους

Για πολλούς γονείς η εφηβεία είναι μια περίοδος με ιδιαίτερο άγχος καθώς το παιδί που ήταν υπάκουο και συνεργάσιμο, έχει γίνει τώρα ένας νέος άνθρωπος που διεκδικεί ιδιωτικότητα και αυτονομία. Ο ρόλος του γονέα σε αυτή την περίοδο , είναι πολύπλοκος. Από τη μια επαναπροσδιορίζονται οι ελευθερίες του εφήβου, από την άλλη όμως ο ρόλος παραμένει σημαντικός και ουσιαστικός προσφέροντας στον έφηβο συνεχή υποστήριξη στα νέα του τολμήματα.

Οι παρακάτω 10 προτάσεις αποσκοπούν στην καλύτερη διαχείριση των συγκρούσεων με τους εφήβους

Γεφύρωση των διαφορών με ενδιαφέρον

Οι διαφορές στα ενδιαφέροντα ανάμεσα στον έφηβο και στον γονιό είναι αρκετές. Ένας τρόπος για να έρθει ο γονιός πιο κοντά στον έφηβο είναι να ενδιαφερθεί πραγματικά για όλα αυτά που αρέσουν στο παιδί του. Ζητήστε από τον έφηβο να σας εξηγήσει το παιχνίδι που παίζει στον υπολογιστή, γιατί του αρέσει η μουσική που ακούει. Αφήστε τον να σας διδάξει κάτι νέο. Είναι κάτι που αρέσει πολύ στους εφήβους και τους δείχνει ότι πραγματικά ενδιαφέρεστε για αυτούς.

Διορθώστε τις πράξεις, όχι τον έφηβο

Στην εφηβεία τα παιδιά θέλουν να δοκιμάσουν πολλά πράγματα, σε λίγο χρονικό διάστημα και συνήθως χωρίς πλήρη επίγνωση των δυνατοτήτων τους. Έτσι γίνονται λάθη. Όταν ο γονιός κρίνει με αυστηρότητα το ίδιο το παιδί η κατάσταση οδηγείται σε ένταση και απομάκρυνση. Αντίθετα όταν κρίνει την πράξη βοηθά το παιδί να διαφοροποιηθεί και να γίνει υπεύθυνο. Αντί λοιπόν να λέμε: « Είσαι ανώριμος και αν συνεχίσεις έτσι θα καταστρέψεις τη ζωή σου», μπορούμε να πούμε : «Διαφωνούμε με αυτήν την επιλογή που κάνεις, αλλά έτσι έμαθες μόνος σου από το λάθος σου.»

Ο καυγάς ως μέσο επικοινωνίας

Οι εντάσεις, οι φωνές και οι καυγάδες είναι κάτι συνηθισμένο σε ένα σπίτι με εφήβους. Ο έφηβος χρησιμοποιεί τον καυγά ως μέσο επικοινωνίας. Κατά τη διάρκεια της έντονης διαφωνίας ο έφηβος αποκαλύπτει πράγματα για τον εαυτό του τα οποία θέλει να τα μάθουν οι γονείς του. Βλέποντας τη θετική πλευρά του καυγά, ο γονιός μπορεί να τον χρησιμοποιήσει για να μάθει τις ανάγκες του εφήβου και να έρθουν έτσι πιο κοντά. Μια καλή ερώτηση που μπορούν να κάνουν οι γονείς είναι: « θέλω έναν έφηβο που δεν μιλάει καθόλου ή έναν έφηβο που μιλάει και λέει την άποψή του;»

Συγκεκριμένα θέματα

Η αποφυγή γενικών χαρακτηρισμών δεν βοηθά στην επαφή με τον έφηβο. «Είσαι τεμπέλης, ακατάστατος, θρασύς κλπ» απομακρύνει τον έφηβο από τη σχέση με τον γονέα. Είναι προτιμότερο να συζητάμε συγκεκριμένα θέματα που προκύπτουν, με μια πιο αντικειμενική ματιά. Ποιος είναι ο σκοπός που συζητάμε; Τι θέλουμε να βελτιώσουμε; Τη συγκεκριμένη συμπεριφορά που προκαλεί πρόβλημα ή το χαρακτήρα του παιδιού;

Αποδοχή στους φίλους του

Οι φίλοι των εφήβων είναι ένα συχνό θέμα για εντάσεις. Οι γονείς κρίνουν ανάρμοστους τους φίλους του παιδιού τους και νιώθουν ότι είναι ο εχθρός που μεταμορφώνει το παιδί τους. Οι φίλοι είναι μέρος της διαδικασίας ωρίμανσης και διαμόρφωσης ταυτότητας. Όταν οι γονείς απορρίπτουν τους φίλους του παιδιού ταυτόχρονα απορρίπτουν τα ίδια τους τα παιδιά και τις επιλογές τους. Επίσης, καλλιεργούν φόβους στα παιδιά για τους άλλους ανθρώπους. Αν αποδεχθεί ο γονιός τους φίλους του εφήβου οι αποστάσεις μειώνονται.

Σταθερές οικογενειακές αξίες

Όσο και αν δείχνουν οι έφηβοι ότι θέλουν να καταρρίψουν τις αξίες της οικογένειας, η αλήθεια είναι ότι έχουν ανάγκη από αυτές. Όταν η οικογένεια έχει σταθερή δομή ο έφηβος νιώθει ασφάλεια. Τα όρια που έχει κάθε οικογενειακό σύστημα είναι αυτά με τα οποία ο έφηβος θα διαπραγματευτεί ώστε να δημιουργήσει την δική του ταυτότητα.

Ενεργητική ακρόαση

Η συζήτηση φέρνει την επικοινωνία ανάμεσα στο γονιό και στον έφηβο. Συνήθως όταν ο γονιός θέλει να συζητήσει με τον έφηβο εκείνος δεν θέλει και το αντίστροφο. Καλό είναι να αποφεύγει ο γονιός να πιέζει τον έφηβο για συζήτηση και να είναι διαθέσιμος να ακούσει και να μιλήσει όταν ο έφηβος το ζητήσει.

Έκφραση εκτίμησης

Συνήθως οι γονείς αναφέρονται σε όσα ο έφηβος δεν κάνει καλά ή δεν κάνει καθόλου. Αυτό απομακρύνει τον έφηβο , ο οποίος σκέφτεται ότι δεν αναγνωρίζουν οι γονείς όσα καλά κάνει. Μια καλή συνήθεια από τη μεριά των γονέων είναι να ενισχύουν τις θετικές πράξεις και επιλογές του παιδιού. «Εκτιμώ ότι διαβάζεις τα μαθήματά σου χωρίς να στο ζητήσω.» «Εκτιμώ που δεν ακολούθησες την παρέα σου σε κάτι που δεν σου άρεσε». Οι έφηβοι δεν κάνουν μόνο άσχημα πράγματα που δυσαρεστούν τους γονείς. Τονίζοντας την εκτίμηση στα θετικά, μειώνουμε την απόσταση.

Επαφή με ενήλικους

Η αγωνία των εφήβων είναι να μεγαλώσουν γρήγορα και να ενταχθούν στον κόσμο των ενηλίκων. Σαφώς οι πιο σημαντικοί ενήλικες είναι οι γονείς, αλλά αυτό ταυτόχρονα προκαλεί και την κόντρα. Ένας ενήλικας που θα είναι κοντά στο παιδί μπορεί να βοηθήσει αρκετά στην πορεία προς την ενηλικίωση. Ένας δάσκαλος στο σχολείο, ή σε κάποια δραστηριότητα, ένας συγγενής, ένας φίλος των γονέων μπορεί να είναι πρότυπο για τον έφηβο και η γνώμη του να τύχει καλύτερης αποδοχής.

Δημιουργούμε θετικές στιγμές

Οι έφηβοι παραπονιούνται συχνά ότι με τους γονείς δεν περνούν καλά. Όντως, πολύ γονείς επηρεάζονται από τις εντάσεις της εφηβείας και τις αλλαγές στη ζωή του παιδιού τους που απομακρύνονται και αυτοί με η σειρά τους από τη σχέση με τον έφηβο. Η προσφορά ευχάριστων στιγμών είναι κάτι που φέρει πιο κοντά τον έφηβο με τους γονείς. Είναι καλό ο γονιός να επιμένει σε προτάσεις για κοινή διασκέδαση ακόμα και αν αυτές συχνά απορρίπτονται από τον έφηβο.

Η επαφή με τον έφηβο είναι κάτι που θέλει αρκετή υπομονή και επιμονή από τη μεριά των γονέων, ωστόσο τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο

efiveia.gr