Ο παχύς και ο αδύνατος

Ο Παχύς και ο Αδύνατος

Θέμα

Η αλλοτρίωση που επιφέρει στις ανθρώπινες σχέσεις η γραφειοκρατική νοοτροπία τη ν εποχή της τσαρικής Ρωσίας

Ενότητες και πλαγιότιτλοι

1η ενότητα: « Στο σιδηροδρομικό…… δύο παράσημα»  Η συνάντηση των δύο φίλων στο σιδηροδρομικό σταθμόΗ συνάντηση των δύο συμμαθητών

·         Η περιγραφή της εικόνας και της μυρωδιάς τους

·         Εκδήλωση χαράς και συγκίνηση

·         Μια μακρινή ανάμνηση δηλώνει την προδιαγεγραμμένη πορεία των συμμαθητών σε ενήλικες γραφειοκράτες

·         Ο αδύνατος προσπαθεί να εκθέσει την αξιοπρεπή κοινωνική του θέση

·         Όλα ανατρέπονται από την αυτάρεσκη ομολογία του παχύ για την πολύ ανώτερη θέση που κατέχει

2η ενότητα : «Ο Αδύνατος….κατάπληκτοι»:  H αλλαγή στάσης του αδύνατου απέναντι στον παχύ

·         Η κοινωνική διαφορά εξαφανίζει τη φιλία, την αξιοπρέπεια, την ανθρωπιά κι εμφανίζονται ο φόβος, η κολακεία, η δουλικότητα

·         Η ηθική κατάπτωση του Αδύνατου γίνεται εντονότερη γιατί διαδραματίζεται μπροστά στην οικογένειά του

·         Περιβάλλον γραφειοκρατικής τσαρικής Ρωσίας, όπου η επαγγελματική κοινωνική σχέση καθορίζει τις σχέσεις των ανθρώπων

Αφηγητής και αφήγηση

Ο αφηγητής είναι εξωδιηγητικός, παντογνώστης και η αφήγηση τριτοπρόσωπη. Κυριαρχούν τα διαλογικά μέρη, ενώ η αφήγηση είναι περιορισμένη. Το γεγονός αυτό προσδίδει στο κείμενο την αίσθηση ενός θεατρικού έργου. Στην αφήγηση κυριαρχεί η περιγραφή των χαρακτήρων, η περιγραφή της κοινωνικής τους θέσης καθώς και η περιγραφή των αντιδράσεών τους σε όσα συμβαίνουν (σχολιασμός εκ μέρους του αφηγητή).

Γιατί ο αδύνατος αναφέρει τόσες φορές την καταγωγή της γυναίκας του;

Ο λόγος για τον οποίο ο αδύνατος επιμένει τρεις φορές σ' αυτό το ζήτημα είναι επειδή νιώθει περήφανος για το γεγονός ότι έχει παντρευτεί μια Γερμανίδα. Εκείνη την εποχή η γερμανική μειονότητα της Ρωσίας θεωρούνταν προοδευμένη, πλούσια και αριστοκρατική, επομένως ο αδύνατος θεωρεί ότι ο γάμος με μια τέτοια γυναίκα αποτελεί γι' αυτόν δείγμα κοινωνικής  ανόδου.

Σε τι αποσκοπεί ο Τσέχωφ παρουσιάζοντας την αιφνιδιαστική αλλαγή στη  συμπεριφορά του αδυνάτου απέναντι στον παχύ;

 Ο Τσέχωφ προσπαθεί εδώ να ασκήσει κοινωνική κρητική στο καθεστώς της Τσαρικής Ρωσίας στο τέλος του 19ου αιώνα. Στην κοινωνία επικρατεί ένα κύμα ανασφάλειας και φόβου, το οποίο επηρεάζει τις διαπροσωπικές σχέσεις. Η ιεραρχία της γραφειοκρατίας επηρεάζει την στάση των κατωτέρων στελεχών απέναντι στα ανώτερα, τα οποία κατοχυρώνουν την εξουσία τους όχι με τον σεβασμό, αλλά με τον φόβο. Μ' αυτόν τον τρόπο καταπατούν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Βέβαια ο παχύς δεν έχει δείξει δείγματα παρόμοιας καταπιεστικής συμπεριφοράς και μάλιστα δείχνει να ενοχλείται, αλλά ο αδύνατος συμπεριφέρεται δουλοπρεπώς, στηριγμένος προφανώς σε προηγούμενη εμπειρία του.

Ο τίτλος του κειμένου

Ο λόγος για τον οποίο ο Τσέχωφ επιλέγει το συγκεκριμένο τίτλο είναι:

α) επειδή θέλει να δώσει μια αίσθηση κωμικότητας στον αναγνώστη

β) επειδή θέλει να μετατρέψει τα συγκεκριμένα πρόσωπα σε χαρακτήρες που ισχύουν σε όλες τις εποχές

γ) δείχνει ανάγλυφα την διαφορά της κοινωνικής θέσης ανάμεσα στους δύο πρωταγωνιστές

Με ποια μέσα ο Τσέχωφ ζωντανεύει την αλλαγή στάσης του αδύνατου απέναντι στον παχύ;

α) με την λεπτομερή περιγραφή των σωματικών αντιδράσεων του αδυνάτου στο άκουσμα της ανώτερης θέσης που έχει ο παχύς

β) με το γεγονός ότι χάνει τα λόγια του και δυσκολεύεται να αρθρώσει ολοκληρωμένο λόγο

γ) με την αλλαγή από τον οικείο σε επίσημο λόγο και από τον ενικό στον πληθυντικό

δ) με την δουλοπρέπεια και τις κολακείες που ο αδύνατος απευθύνει στον παχύ

Η εικόνα της οικογένειας του αδυνάτου στο κείμενο

Η οικογένεια του αδυνάτου παίζει δευτερεύοντα ρόλο στο κείμενο, όπως αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι δε συμμετέχει καθόλου στον διάλογο. Η γυναίκα του αδυνάτου δεν παρουσιάζεται ως αυτόνομη προσωπικότητα, αλλά μόνο  ως μέσο κοινωνικής καταξίωσης από την οπτική γωνία του συζύγου της. Τα ο παιδί υιοθετεί τη δουλοπρεπή συμπεριφορά του πατέρα του απέναντι στον κοινωνικά ανώτερο, γεγονός που δείχνει ότι έχει ανατραφεί από τους γονείς του με τέτοιο τρόπο, ώστε να σέβεται την ιεραρχία της ρωσικής κοινωνίας. Συνεπώς το δίδαγμα του Τσέχωφ προς τους αναγνώστες του είναι ότι η κοινωνία επιβάλλει με  τον τρόπο της στάσεις και αντιλήψεις στα μέλη της, οι οποίες είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουν.