OΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ
Α. Τα θέματα:
Η εξέταση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία αναφέρεται σε πεζό ή ποιητικό κείμενο που περιέχεται στη διδαχθείσα ύλη της αντίστοιχης τάξης, το οποίο δίνεται στους μαθητές σε φωτοτυπία, μαζί με τις αναγκαίες σημασιολογικές ή άλλες διευκρινίσεις. Το κείμενο συνοδεύεται από πέντε ερωτήσεις που αναφέρονται:
α. στον συγγραφέα του έργου και σε γραμματολογικά στοιχεία που προκύπτουν άμεσα ή έμμεσα από το κείμενο (1 ερώτηση)
β. στη δομή του κειμένου, στην επαλήθευση ή διάψευση μιας κρίσης με βάση το κείμενο, σε παρατηρήσεις επί των εκφραστικών μέσων και τρόπων του κειμένου. (υφολογική διερεύνηση, αφηγηματικές λειτουργίες, επιλογές του δημιουργού σε διάφορα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης) (2 ερωτήσεις)
γ. σε σχολιασμό ή στη σύντομη ανάπτυξη, σε 1-2 παραγράφους, ορισμένων χωρίων του κειμένου (1 ερώτηση)
δ. σε σχολιασμό αδίδακτου λογοτεχνικού κειμένου που δίνεται στους μαθητές επίσης σε φωτοτυπία και είναι ίσης, κατά προσέγγιση, δυσκολίας με το διδαγμένο (1 ερώτηση)
Η βαθμολογία: Η ερώτηση α βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες, οι δύο ερωτήσεις της β περίπτωσης με είκοσι (20) μονάδες η καθεμία, η ερώτηση γ με είκοσι πέντε (25) μονάδες και η ερώτηση δ με είκοσι (20) μονάδες. Σε περίπτωση κατά την οποία μία ερώτηση αναλύεται σε υποερωτήματα, η βαθμολογία που προβλέπεται γι αυτήν κατανέμεται ισότιμα στα υποερωτήματα, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται διαφορετικός συντελεστής βαρύτητας γι αυτά.
Β. Γενικές οδηγίες:
Σε κάθε περίπτωση απαραίτητη είναι η γνώση του κειμένου και η πολύ προσεκτική ανάγνωση του περιεχομένου του.
• Δεν μαθαίνουμε «παπαγαλία» ερμηνευτικές προσεγγίσεις που έχουν δοθεί, χωρίς κριτική και αφαιρετική επεξεργασία.
• Κριτική ανάγνωση του κειμένου, πλήρης κατανόηση, καθώς όλες οι ερωτήσεις είναι κειμενοκεντρικού χαρακτήρα.
• Αξιοποιούμε γνώσεις που αφορούν σε βιογραφικά στοιχεία των συγγραφέων, τις περιόδους που έζησαν, καθώς και στοιχεία για τη μορφή του κειμένου και το λογοτεχνικό ρεύμα στο οποίο ανήκει.
• Αλλιώς προσεγγίζουμε ένα πεζογράφημα και αλλιώς ένα ποίημα.
Το πεζογράφημα:
• Προσεκτική ανάγνωση με στόχο την ολόπλευρη κατανόηση του κειμένου.
• Αναγνωρίζουμε τη μορφή, τη δομή, τα μέρη του κειμένου (κεφάλαια- παραγράφους-ενότητες), τον τρόπο που συνδέονται μεταξύ τους, πώς γίνεται η μετάβαση από το ένα μέρος στο άλλο, ποια είναι η εξέλιξη.
• Προσέχουμε τα κύρια και τα δευτερεύοντα πρόσωπα. Ποιος είναι ο ρόλος και η σημασία τους στην πλοκή του έργου, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, πώς αυτά προωθούν την εξέλιξη.
• Ιδιαίτερη σημασία έχει να διακρίνουμε ποιος είναι ο αφηγητής και ποια η οπτική γωνία του, πώς προχωρεί η αφήγηση: ευθύγραμμα στον χρόνο ή με αναχρονίες (αναδρομικές, προδρομικές αφηγήσεις, διάρκεια, συχνότητα).
• Προσέχουμε, ακόμα, τη σημασία των λεπτομερειών, τα εκφραστικά μέσα και τη γλωσσική ποικιλία του κειμένου - πώς δηλαδή διαφοροποιείται από περιβάλλον σε περιβάλλον και τι σημαίνει αυτό γενικότερα για το έργο.
Το ποίημα
Στο ποίημα, εκτός από τα παραπάνω, έχουμε υπόψη μας ότι:
• Η εκκίνηση γίνεται από το πρώτο, το αναφορικό επίπεδο, και επεκτείνεται σε ένα δεύτερο, το συνυποδηλωτικό επίπεδο. Τι είναι δηλαδή αυτό που υπονοείται και δεν καταδηλώνεται.
• Προσέχουμε τη χρήση της γλώσσας, τη θέση μιας λέξης μέσα στο κείμενο, τα επίπεδα ερμηνείας της, τις διαθέσεις ή τις προϋποθέσεις του ποιητή, τη μουσικότητα του στίχου.
Γ. Συνειδητοποιούμε ότι δεν υπάρχουν θέματα SOS στις πανελλήνιες και μελετάμε με την
ίδια προσοχή και επιμέλεια όλα τα εξεταζόμενα κείμενα.
Α. Τα θέματα:
Η εξέταση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία αναφέρεται σε πεζό ή ποιητικό κείμενο που περιέχεται στη διδαχθείσα ύλη της αντίστοιχης τάξης, το οποίο δίνεται στους μαθητές σε φωτοτυπία, μαζί με τις αναγκαίες σημασιολογικές ή άλλες διευκρινίσεις. Το κείμενο συνοδεύεται από πέντε ερωτήσεις που αναφέρονται:
α. στον συγγραφέα του έργου και σε γραμματολογικά στοιχεία που προκύπτουν άμεσα ή έμμεσα από το κείμενο (1 ερώτηση)
β. στη δομή του κειμένου, στην επαλήθευση ή διάψευση μιας κρίσης με βάση το κείμενο, σε παρατηρήσεις επί των εκφραστικών μέσων και τρόπων του κειμένου. (υφολογική διερεύνηση, αφηγηματικές λειτουργίες, επιλογές του δημιουργού σε διάφορα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης) (2 ερωτήσεις)
γ. σε σχολιασμό ή στη σύντομη ανάπτυξη, σε 1-2 παραγράφους, ορισμένων χωρίων του κειμένου (1 ερώτηση)
δ. σε σχολιασμό αδίδακτου λογοτεχνικού κειμένου που δίνεται στους μαθητές επίσης σε φωτοτυπία και είναι ίσης, κατά προσέγγιση, δυσκολίας με το διδαγμένο (1 ερώτηση)
Η βαθμολογία: Η ερώτηση α βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες, οι δύο ερωτήσεις της β περίπτωσης με είκοσι (20) μονάδες η καθεμία, η ερώτηση γ με είκοσι πέντε (25) μονάδες και η ερώτηση δ με είκοσι (20) μονάδες. Σε περίπτωση κατά την οποία μία ερώτηση αναλύεται σε υποερωτήματα, η βαθμολογία που προβλέπεται γι αυτήν κατανέμεται ισότιμα στα υποερωτήματα, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται διαφορετικός συντελεστής βαρύτητας γι αυτά.
Β. Γενικές οδηγίες:
Σε κάθε περίπτωση απαραίτητη είναι η γνώση του κειμένου και η πολύ προσεκτική ανάγνωση του περιεχομένου του.
• Δεν μαθαίνουμε «παπαγαλία» ερμηνευτικές προσεγγίσεις που έχουν δοθεί, χωρίς κριτική και αφαιρετική επεξεργασία.
• Κριτική ανάγνωση του κειμένου, πλήρης κατανόηση, καθώς όλες οι ερωτήσεις είναι κειμενοκεντρικού χαρακτήρα.
• Αξιοποιούμε γνώσεις που αφορούν σε βιογραφικά στοιχεία των συγγραφέων, τις περιόδους που έζησαν, καθώς και στοιχεία για τη μορφή του κειμένου και το λογοτεχνικό ρεύμα στο οποίο ανήκει.
• Αλλιώς προσεγγίζουμε ένα πεζογράφημα και αλλιώς ένα ποίημα.
Το πεζογράφημα:
• Προσεκτική ανάγνωση με στόχο την ολόπλευρη κατανόηση του κειμένου.
• Αναγνωρίζουμε τη μορφή, τη δομή, τα μέρη του κειμένου (κεφάλαια- παραγράφους-ενότητες), τον τρόπο που συνδέονται μεταξύ τους, πώς γίνεται η μετάβαση από το ένα μέρος στο άλλο, ποια είναι η εξέλιξη.
• Προσέχουμε τα κύρια και τα δευτερεύοντα πρόσωπα. Ποιος είναι ο ρόλος και η σημασία τους στην πλοκή του έργου, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, πώς αυτά προωθούν την εξέλιξη.
• Ιδιαίτερη σημασία έχει να διακρίνουμε ποιος είναι ο αφηγητής και ποια η οπτική γωνία του, πώς προχωρεί η αφήγηση: ευθύγραμμα στον χρόνο ή με αναχρονίες (αναδρομικές, προδρομικές αφηγήσεις, διάρκεια, συχνότητα).
• Προσέχουμε, ακόμα, τη σημασία των λεπτομερειών, τα εκφραστικά μέσα και τη γλωσσική ποικιλία του κειμένου - πώς δηλαδή διαφοροποιείται από περιβάλλον σε περιβάλλον και τι σημαίνει αυτό γενικότερα για το έργο.
Το ποίημα
Στο ποίημα, εκτός από τα παραπάνω, έχουμε υπόψη μας ότι:
• Η εκκίνηση γίνεται από το πρώτο, το αναφορικό επίπεδο, και επεκτείνεται σε ένα δεύτερο, το συνυποδηλωτικό επίπεδο. Τι είναι δηλαδή αυτό που υπονοείται και δεν καταδηλώνεται.
• Προσέχουμε τη χρήση της γλώσσας, τη θέση μιας λέξης μέσα στο κείμενο, τα επίπεδα ερμηνείας της, τις διαθέσεις ή τις προϋποθέσεις του ποιητή, τη μουσικότητα του στίχου.
Γ. Συνειδητοποιούμε ότι δεν υπάρχουν θέματα SOS στις πανελλήνιες και μελετάμε με την
ίδια προσοχή και επιμέλεια όλα τα εξεταζόμενα κείμενα.
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου