Γραφείον ευρέσεως εργασίας

Γραφείον ευρέσεως εργασίας, Μένης Κουμανταρέας

ΘΕΜΑ: Η χαρούμενη ψυχική διάθεση του Αναστάση καθώς πηγαίνει στο γραφείο ευρέσεως εργασίας και η απέχθειά του όταν βρέθηκε στο χώρο αυτό, ώστε να αναγκαστεί να τον εγκαταλείψει άπρακτος.

ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ: Τα κοινωνικά και ψυχολογικά αδιέξοδα των νέων.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: «Την άλλη μέρα ξύπνησε… Κατέβηκε στην επόμενη στάση». Σε αναζήτηση εργασίας με αισιόδοξη διάθεση.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: «Περπάτησε κοιτάζοντας… πετάχτηκε έξω». Μια αποκαρδιωτική εμπειρία.

ΤΕΧΝΙΚΗ

Γ’ πρόσωπη αφήγηση. Ο αφηγητής δε συμμετέχει ως ήρωας ή αυτόπτης μάρτυρας στην ιστορία που αφηγείται. Γνωρίζει και παρατηρεί τα πάντα για τους ήρωές τους.

Ο ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ: Εκπροσωπεί τους νέους που ταλανίζει (=ταλαιπωρεί) η ανεργία. Είναι ένας νέος με όνειρα και φιλοδοξίες. Θέλει να δημιουργήσει ένα καλύτερο μέλλον και πιστεύει ότι έχει και τη διάθεση και τα προσόντα να το πετύχει. Γι’ αυτό ξεκινά με χαρά και αισιοδοξία να αναζητήσει εργασία. Δεν τον αγγίζει η σκληρή και άσχημη καθημερινότητα, οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής. Μας κάνει εντύπωση ότι δεν κουράζεται ούτε διαμαρτύρεται που έχει ν’  ανέβει σκάλες επτά ορόφων, για να φτάσει στον προορισμό του. Του αρέσει να ψηλώνει, να φτάσει κάπου, να ανέλθει μέσα από την εργασία του. Ο Αναστάσης θα πρέπει να έχει μείνει πολύ καιρό άνεργος. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο δικό του, αλλά γενικότερο: η ταμπέλα του γραφείου ήταν ξεθωριασμένη, ένδειξη ότι το γραφείο λειτουργεί πολλά χρόνια. Το παιδί ήταν χλομό και αδύνατο. Δείγμα της δεινής οικονομικής κατάστασης της οικογένειάς του.

ΕΡΓΑΣΙΑ: Ο άνθρωπος μπορεί μέσα απ’ αυτή να εκφράσει τη δημιουργικότητα και το ταλέντο του, να γίνει χρήσιμος στην κοινωνία, να αναγνωριστεί, να αποκτήσει  κύρος και , βέβαια, οικονομική ανεξαρτησία. Έτσι θα ζήσει καλύτερα, θα καλύψει τις ανάγκες του, θα φροντίσει την οικογένειά του.

ΑΝΕΡΓΙΑ: Είναι ακριβώς το αντίθετο. Ο άνθρωπος αισθάνεται ότι δεν προσφέρει ούτε στον εαυτό του ούτε στο σύνολο. Αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, νιώθει μειονεκτικά, βιώνει μεγάλο άγχος, βγαίνει στο περιθώριο της κοινωνίας (απομονώνεται). Η στενοχώρια που βιώνει φθείρει την σωματική και ψυχική του υγεία.

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΥΡΕΣΕΩΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

 Η πρώτη εικόνα στο Γραφείο Ευρέσεως Εργασίας δεν είναι θετική. Ο Αναστάσης χτυπάει την πόρτα αλλά δεν παίρνει απάντηση. Το δωμάτιο δεν είναι καθόλου ελκυστικό ως χώρος εργασίας. Στο βάθος μια κοπέλα και μια γραφομηχανή. Η κοπέλα δεν αντιλαμβάνεται την παρουσία του. Σαν να είναι αόρατος. Αγένεια; Αδιαφορία; Η εικόνα της κοπέλας αποκαρδιωτική. Τα μάτια της είναι παγιδευμένα σε χοντρά γυαλιά, η ίδια μοιάζει φυλακισμένη. Γράφει σαν υπνωτισμένη κάνοντας μηχανικές κινήσεις. Τα λόγια της είναι μετρημένα και απολύτως τυπικά. Πού είναι η φρεσκάδα, η δύναμη, η δημιουργικότητα, η φαντασία ενός νέου ανθρώπου; Η κοπέλα είναι περιορισμένη, έχει χάσει κάθε επαφή με την ομορφιά της  δημιουργικής εργασίας. Παραμένει προσηλωμένη στη γραφομηχανή και χτυπά μηχανικά τα πλήκτρα. Δεν επιτρέπεται να σηκώσει κεφάλι.

Ο Αναστάσης χάνει τη διάθεση και την αισιοδοξία του. Τα χτυπήματα στη γραφομηχανή, το αυστηρό εργασιακό περιβάλλον που σκλαβώνει τους εργαζόμενους του δημιουργούν παραισθήσεις. Αισθάνεται σαν να περνά ελικόπτερο πάνω από το κεφάλι του. Δεν ορίζει τα μέλη του σώματός του. Θέλει να φύγει. Μακάρι να μπορούσε να πει στην κοπέλα ότι δεν χρειάζεται να δει τον Διευθυντή άμεσα. Μα πώς να την πλησιάσει; Ούτε αυτό δεν τολμά να κάνει. Κι όταν σηκώνεται και πλησιάζει στο παράθυρο, αντιμετωπίζει διαφορετικά το ύψος. Αυτό που μέχρι πριν λίγο χαιρόταν, τώρα τον ζαλίζει. Κι ο τροχονόμος στο δρόμο δεν μοιάζει πια ίδιος. Τα πλήκτρα της γραφομηχανής ηχούν τώρα σαν πολυβόλο. Κινδυνεύει να χαθεί! Το σώμα του πονά. Ζει σε κατάσταση πανικού. Η κοπέλα συνεχίζει τη δουλειά της χωρίς να έχει αντιληφθεί το παραμικρό. Ο Αναστάσης μαζεύει όσες δυνάμεις του απόμειναν και βγαίνει γρήγορα έξω. Σίγουρα φαντάζεται τον εαυτό του στη θέση της δακτυλογράφου. Αυτό ονειρευόταν να κάνει;  Τρομοκρατείται, πανικοβάλλεται∙  γι’ αυτό φεύγει.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ: Περιγραφή, Αφήγηση, Διάλογοι.

ΓΛΩΣΣΑ: Απλή δημοτική, ρεαλιστική που προσεγγίζει την καθημερινή ομιλία. Στο λεξιλόγιο κυριαρχούν οι μετοχές.

ΥΦΟΣ: Φυσικό, παραστατικό με λυρικούς τόνους.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

-Εικόνες.

-Προσωποποιήσεις.

-Μεταφορές.

-Ασύνδετο σχήμα.

-Παρομοιώσεις.

ΙΔΕΕΣ – ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ

-Οι γρήγοροι ρυθμοί της αστικοποίησης, η φτώχεια, η ανεργία, η εξουθενωτική ρουτίνα της υπαλληλικής εργασίας, οι απρόσωπες σχέσεις των ανθρώπων είναι μερικά από τα προβλήματα που θίγονται έμμεσα στο κείμενο.

-Ο νεαρός πρωταγωνιστής αδύναμος, αθώος και αληθινός επιχειρεί μια έξοδο στον κόσμο αλλά αποτυγχάνει οικτρά, ενώ τα εσωτερικά του αδιέξοδα τον συνθλίβουν.

-Τα συναισθήματα που κυριαρχούν είναι αρχικά ανάλαφρη διάθεση, αισιοδοξία και αποφασιστικότητα, τα οποία διαδέχονται δυσαρέσκεια, δειλία, αίσθημα ασφυξίας και πανικού.