Ο μικρός πρίγκιπας

Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ, Ο μικρός πρίγκιπας

Θέμα: η αξία και ο ρόλος της αγάπης στη ζωή του ανθρώπου

Ενότητες

1η: Έτυχε όμως… και κανένα μεγάλο πρίγκιπα: Ο μικρός πρίγκιπας και τα τριαντάφυλλα.

2η: Και, πέφτοντας …καθόλου διακοπές: Ο μικρός πρίγκιπας συναντά την αλεπού - Το «ημέρωμα»

3η: Έτσι μικρός πρίγκιπας … για να το θυμάται: Το μυστικό της αλεπούς – Ο αποχωρισμός

Το ημέρωμα

ημερώνω = δημιουργώ δεσμούς

ημέρωμα = η υπομονετική προσέγγιση κάποιου και η γνωριμία με αυτόν. Χρειάζεται κατάλληλη ατμόσφαιρα

γίνεται υπομονετικά, μεθοδικά και σταδιακά. Είναι προϋπόθεση για να δημιουργηθεί η φιλία

πριν το ημέρωμα, όλα φαίνονται ίδια, η ζωή είναι βαρετή και χωρίς νόημα

μετά το ημέρωμα, νιώθεις απόλυτη ανάγκη για τον άλλο και είναι πια για σένα μοναδικός στον κόσμο, η ζωή αποκτά νόημα και ομορφιά. Όταν ημερώσεις κάποιον, γίνεσαι υπεύθυνος γι’ αυτόν

Η φιλία

Είναι το αποτέλεσμα του ημερώματος. Τα βασικά της γνωρίσματα, όπως προκύπτουν από το κείμενο, είναι:

α. η μοναδικότητα β. ο ισχυρός ψυχικός δεσμός γ. η αφοσίωση δ. η αυτοθυσία ε. η ευθύνη. Η ζωή χωρίς φιλία είναι μονότονη. Το κείμενο προβάλλει την ανάγκη και τη λαχτάρα του ανθρώπου για επικοινωνία και φιλία με άλλους ανθρώπους

- η αλεπού περιγράφει τη δυσάρεστη κατάσταση του σύγχρονου ανθρώπου, όσον αφορά τη φιλία:

• οι άνθρωποι δεν έχουν πια καιρό να γνωρίσουν πια τίποτα και δεν έχουν πια φίλους
• στις σημερινές κοινωνίες των μεγαλουπόλεων οι άνθρωποι δεν επικοινωνούν πια ουσιαστικά μεταξύ τους και δε συνδέονται με δεσμούς φιλίας λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής, της έλλειψης ελεύθερου χρόνου και της καχυποψίας

Το μυστικό της αλεπούς

Το αποκαλύπτει στο μικρό πρίγκιπα τη στιγμή του αποχωρισμού τους. Μόνο με την καρδιά, δηλαδή την αγάπη, μπορούμε να πλησιάσουμε κάποιον, να τον γνωρίσουμε και να γίνουμε φίλοι. Με τα μάτια και γενικότερα απλά τις αισθήσεις, δεν μπορούμε να γνωρίσουμε την πραγματικότητα. Την αληθινή ουσία των πραγμάτων τη γνωρίζουμε με την ψυχή. Μόνο με την καρδιά μπορείς να αγαπήσεις αληθινά. Ο χρόνος που αφιερώνει κανείς για να φροντίσει και να γνωρίσει το αγαπημένο πρόσωπο είναι αυτός που το κάνει μοναδικό

Χαρακτηρισμοί ηρώων

Ο μικρός πρίγκιπας

Ο κεντρικός ήρωας του παραμυθιού. Αγνοεί και ζητά να μάθει, γι’ αυτό, θέτει συνεχώς ερωτήσεις. Χαρακτηρίζεται από αθωότητα. Ο διάλογος με την αλεπού τον κάνει συναισθηματικά ώριμο. Συμβολίζει: α. τον άνθρωπο που περιπλανιέται για να γνωρίσει τον κόσμο και να ψάξει τις κρυφές αλήθειες που δίνουν νόημα στην ανθρώπινη ύπαρξη (την ουσία των πραγμάτων) β. κάθε νέο άνθρωπο που ζητά να ανακαλύψει τη ζωή και την αγάπη το ταξίδι του συμβολίζει το «ταξίδι» όλων μας μέχρι να πάρουμε τις απαντήσεις σε όσα μας απασχολούν και να κατασταλάξουμε δημιουργώντας αξίες σταθερές μέσα από τις εμπειρίες μας

Η αλεπού

Συμβολίζει την εξυπνάδα και την ανθρώπινη σοφία. Εξηγεί στο μικρό πρίγκιπα την αξία των συναισθημάτων

μαθαίνει στο μικρό πρίγκιπα ότι η ανθρώπινη ευτυχία βρίσκεται στην αναμονή του αγαπημένου προσώπου και στη φροντίδα γι’ αυτό. Τονίζει τη σημασία της συναισθηματικής επαφής & την αξία της φιλίας. Με την επιμονή και τη σοφία της η αλεπού βοηθάει το μικρό πρίγκιπα να κοινωνικοποιηθεί και να μάθει να ζει με άλλους, παίρνοντας χαρά μέσα από την επαφή με τα αγαπημένα του πρόσωπα. Έτσι, χάρη στην αλεπού, ο πρίγκιπας περνάει από: άγνοια – γνώση, μοναχική ζωή – συντροφικότητα, ανευθυνότητα – υπευθυνότητα, ανωριμότητα - συναισθηματική ωριμότητα

 Τα τριαντάφυλλα

Συμβολίζουν την ομορφιά, που αρχικά μας γοητεύει, αλλά δεν είναι δυνατή από μόνη της να μας συγκινήσει, γιατί δεν την έχουμε κάνει δική μας, δεν την έχουμε ημερώσει. Το ένα και μοναδικό τριαντάφυλλο του μικρού πρίγκιπα συμβολίζει την ομορφιά εκείνη που μας συγκινεί προσωπικά πιο πολύ απ’ όλες, το αγαπημένο μας πρόσωπο με το οποίο μας δένουν ξεχωριστές στιγμές και κοινές εμπειρίες

Ύφος & Γλώσσα

Απλότητα, καθαρά νοήματα, οι λέξεις λειτουργούν ως σύμβολα , χρησιμοποιείται ενεστώτας και αόριστος

κυριαρχεί ο διάλογος: ποικιλία, θεατρικότητα, ζωντάνια, παραστατικότητα

Αφηγηματικά στοιχεία

αφηγητής: παντογνώστης

εστίαση: μηδενική

αλληγορία, συμβολισμοί, στοιχεία παραμυθιού

Σχήματα Λόγου

Προσωποποιήσεις, Μεταφορές, Παρομοιώσεις, Επαναλήψεις, Εικόνες , Αντιθέσεις

Χαρακτηριστικά του παραδοσιακού παραμυθιού στο «Μικρό Πρίγκιπα»

Ο «Μικρός Πρίγκιπας» ανήκει στην κατηγορία του έντεχνου παραμυθιού και όχι του παραδοσιακού, καθώς δεν έχει διασωθεί από τη λαϊκή παράδοση, αλλά έχει γραφεί από σύγχρονο συγγραφέα.

Παρόλα αυτά, παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με το παραδοσιακό παραμύθι:

- έχει φανταστικό  περιεχόμενο: ένας μικρός πρίγκιπας από έναν άγνωστο πλανήτη ταξιδεύει στο σύμπαν.

- αφηγείται εξωπραγματικά και υπερφυσικά γεγονότα: τα ζώα (αλεπού) και τα φυτά (τριαντάφυλλα) μιλάνε και συζητάνε με το Μικρό Πρίγκιπα

- συχνά παρουσιάζονται πρόσωπα που ανήκουν στο χώρο του μύθου ή του παρελθόντος: πρωταγωνιστεί ένας πρίγκιπας

- συχνά υπάρχει διάλογος ανάμεσα στους ήρωες: ο Μικρός Πρίγκιπας κάνει διάλογο με τα τριαντάφυλλα και την αλεπού

- είναι γραμμένο από απλή γλώσσα: ο «Μικρός Πρίγκιπας» χρησιμοποιεί απλές λέξεις, σύντομες και κατανοητές προτάσεις.

- διακρίνεται από προφορικότητα: η γλώσσα στο κείμενο είναι απλή και κυριαρχεί ο διάλογος

- χρησιμοποιεί αλληγορίες & συμβολισμούς: ολόκληρο το κείμενο είναι μια αλληγορία και είναι γεμάτο από συμβολισμούς:

1)     Ο Μικρός Πρίγκιπας συμβολίζει κάθε νέο άνθρωπο που ζητά να μάθει πράγματα για τη ζωή και να βρει τη φιλία και την αγάπη.

2)     Το ταξίδι του Μικρού Πρίγκιπα συμβολίζει την προσπάθεια κάθε ανθρώπου να βρει τις απαντήσεις σε όσα τον απασχολούν.

3)     Η αλεπού συμβολίζει τη σοφία.

4)     Το τριαντάφυλλο του Μικρού Πρίγκιπα συμβολίζει το αγαπημένο μας πρόσωπο με το οποίο μας δένουν ξεχωριστές στιγμές και κοινές εμπειρίες.

- στόχος του είναι να διδάξει και να περάσει ηθικά μηνύματα με ψυχαγωγικό τρόπο: ο Μικρός Πρίγκιπας περνάει το μήνυμα για το πόσο σημαντική είναι η φιλία και η αγάπη στη ζωή μας.

- υπάρχουν συχνές επαναλήψεις:

5 -Τι πάει να πει ημερώσει;, -Τι πάει να πει ημερώσει;, Και δε σ’ έχω ανάγκη. Μήτε κι εσύ μ’ έχεις ανάγκη, Για μένα εσύ θα είσαι μοναδικός στον κόσμο. Για σένα εγώ θα είμαι μοναδική στον κόσμο, Είσαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό σου…- Είμαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό μου…≫.

- την ίδια στιγμή, παρόντα στο ίδιο επεισόδιο βρίσκονται συνήθως μόνο δύο πρόσωπα: τριαντάφυλλα-Μικρός Πρίγκιπας, αλεπού-Μικρός Πρίγκιπας.