Θέμα: Η κρίση του βιβλίου

Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Το βιβλίο αναμφίβολα αποτελεί αστείρευτη πηγή γνώσης. Είναι ο κινητήριος μοχλός στη διαδικασία της εκπαίδευσης μέσα στο σχολικό χώρο. Τα βιβλία καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αποδελτιωμένων γνώσεων, που έχουν σχέση με κάθε τομέα του επιστητού. Αποτελούν δείκτη πολιτισμού και σηματοδοτούν τη μετάβαση σε πιο εξελιγμένες πολιτιστικές συνθήκες. Η επαφή μαζί τους διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες, οξύνει την κριτική ικανότητα, πολλαπλασιάζει το βαθμό αυτογνωσίας του ανθρώπου. Οι ιδέες διακινούνται, καταργούν τα σύνορα του τόπου και του χρόνου, συμβάλλουν στην παγκοσμιοποίηση του πολιτισμού. Αποτελεί τον θεματοφύλακα της ιστορίας, των επιστημών, του πολιτισμού. Η εφεύρεση της τυπογραφίας άλλωστε αποτέλεσε επανάσταση και επέφερε ευρύτερες πολιτιστικές αλλαγές.

Παρόλο που στις μέρες μας υπάρχει ποσοτική και ποιοτική αύξηση βιβλίων και η εκδοτική δραστηριότητα έχει απλωθεί σε κάθε τομέα του επιστητού, παρουσιάζεται μειωμένο το ενδιαφέρον του ανθρώπου για το βιβλίο, σε τέτοιο βαθμό, ώστε πολλοί κάνουν λόγο για «κρίση του πολιτισμού του βιβλίου».

ΑΙΤΙΑ

1. Η οικογένεια δεν δίνει κίνητρα για συστηματική μελέτη, 

2. Το σύγχρονο σχολείο δεν ενθαρρύνει την ενασχόληση και τη διαλεκτική σχέση του νέου ανθρώπου με το βιβλίο. Οι μαθητές ταυτίζουν το βιβλίο με την καταπίεση. Το φαινόμενο που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες του σχολικού έτους, όπου οι μαθητές κυριολεκτικά «κατακρεουργούν» τα βιβλία τους, μετατρέποντας τα προαύλια των σχολείων σε αλάνες με σκουπιδόχαρτα, πρέπει να μας προβληματίσει όλους. Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό και φανερώνει πως κάπου στο κοινωνικό-εκπαιδευτικό σύστημα υπάρχουν «στεγανά», που ωθούν σ’ αυτή τη «βάνδαλη» συμπεριφορά.

3. Η κυριαρχία της εικόνας και του ήχου (ΜΜΕ, Η/Υ) υποκαθιστά την ενασχόληση με το βιβλίο. Διανύουμε την ηλεκτρονική εποχή κατά την οποία το βιβλίο δεν μπορεί να ανταγωνιστεί.

4. Ο αστικός τρόπος ζωής, οι γρήγοροι ρυθμοί, η εξειδίκευση αποξενώνουν τον άνθρωπο ο οποίος αποζητώντας την εκτόνωση στρέφεται σε μορφές νόθης ψυχαγωγίας στις οποίες φυσικά δεν ανήκει το βιβλίο.

5. Απουσιάζουν τα κίνητρα και από την πλευρά των πνευματικών ανθρώπων που αρκούνται στην διαφώτιση μιας πνευματικής «ελίτ» ή ευθυγραμμίζουν το έργο τους με κριτήρια εμπορικά.

6. Ολιγωρία των εκδοτικών οίκων. Δεν παρουσιάζουν υψηλών απαιτήσεων έργα και συντηρούν τις τιμές των βιβλίων σε υψηλά μη προσιτά επίπεδα.

ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ

1. Αλλαγή των προσανατολισμών της οικογένειας και της εκπαίδευσης. Όλοι οι άνθρωποι που είναι υπεύθυνοι για την αγωγή του παιδιού, κυριότερα οι γονείς, οι δάσκαλοι και οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς, μπορούν και επιβάλλεται να επηρεάσουν σημαντικά τη διάθεση του νέου για έρευνα και μελέτη του κόσμου μέσα από το πολύτιμο περιεχόμενο του βιβλίου και να δώσουν οι ίδιοι κίνητρα για διάβασμα. Πρέπει οι νέοι άνθρωποι να καταλάβουν ότι το βιβλίο βγάζει το άτομο από τα σκοτάδια της αμάθειας, ανοίγει δρόμους στη ζωή σίγουρους και ασφαλείς και σφυρηλατεί το αίσθημα της ελευθερίας. 

2. Αρωγή από τους εκδοτικούς οίκους με υπεύθυνη εκδοτική δραστηριότητα.

3. Προσωπική αντίσταση στην αποπνευματοποίηση της εποχής πάνω απ’ όλα.