Θέμα: Δίκαιο - Νόμοι

ΔΙΚΑΙΟ - ΝΟΜΟΙ

Δίκαιο: το σύνολο των κανόνων που ρυθμίζουν αναγκαστικά την κοινωνική συμβίωση

Αποτελεί πρωταρχικό στοιχείο της κοινωνικής συμβίωσης. Είναι μια αναγκαιότητα με σκοπό τη διασφάλιση της έννομης τάξης. Τα άτομο υποτάσσεται σε κανόνες δικαίου, τους νόμους, για να διασφαλίσει τα υλικά, πνευματικά και ηθικά αγαθά του.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

1. Αποτελεί τη βασικότερη προϋπόθεση της οργάνωσης και λειτουργίας της κοινωνικής ζωής.

2. Ρυθμίζει τις διαφορές και τις σχέσεις των ανθρώπων

3. Προστατεύει τα δικαιώματα του ατόμου.

4. Κατοχυρώνει τους δημοκρατικούς θεσμούς, την ισονομία, την αξιοκρατία και τη δικαιοσύνη

5. Εξασφαλίζει την τάξη και την κοινωνική γαλήνη

6. Η καταπάτησή του δημιουργεί πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα

7. Στην περίπτωση που κυριαρχεί το δίκαιο του ισχυρότερου («το δίκαιο της πυγμής»), καταπατούνται βασικές αρχές του δικαίου και δημιουργούνται κοινωνικές αναταραχές

Δικαιοσύνη: η τήρηση των αρχών του δικαίου σε πλαίσια ατομικά ή κοινωνικά.

Μορφές δικαιοσύνης: Η δικαιοσύνη, με την έννοια της δικαστικής λειτουργίας και εξουσίας, ασκείται από την πολιτεία, μέσω των δικαστηρίων και διακρίνεται σε: ποινική, πολιτική, διοικητική, στρατιωτική, φορολογική κ.α. Η δικαστική εξουσία είναι μια από τι τρεις θεμελιώδεις αρχές του Συντάγματος μαζί με τη νομοθετική και την εκτελεστική.

Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΩΣ ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΡΕΤΗ

1. Ανήκει στις ηθικές αρετές του ανθρώπου και αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αρμονική συμβίωση και ευδαιμονία του.

2. Θεωρείται το θεμέλιο της αληθινής ελευθερίας

3. Εκφράζει την συνειδητή συμμόρφωση του ανθρώπου στο γραπτό δίκαιο και στον άγραφο (ηθικό) νόμο.

4. Συνδέεται με την αυτοπειθαρχία αλλά και τη γνώση και την επιστήμη, δεδομένου ότι η γνώση κατάλληλα αξιοποιούμενη αποδεικνύεται σοφία.

5. Αποδίδεται στον καθένα αυτό που του ανήκει και δεν βλάπτει ο ένας τον άλλο

6. Αποκαθιστά την έννομη τάξη

ΑΛΛΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΕΙΝΑΙ

• Η ισονομία. Όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στον νόμο είναι ίσοι. Ο νόμος δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, δυνατούς και αδυνάτους

• Η αξιοκρατία. Κάθε άνθρωπος εκτιμάται για υπεύθυνες θέσεις της κοινωνίας σύμφωνα με τα προσόντα και την αξία του.

• Η τιμωρία της αδικίας. Ο παραβάτης του νόμου είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του και είναι ορθό να τιμωρείται και να παραδειγματίζονται οι άλλοι.

• Η επιείκεια. Η μεγάλη επιείκεια όμως αποτελεί μεγάλη αδικία.

Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ

Στη σύγχρονη εποχή η δικαιοσύνη αποτελεί επιτακτικό αίτημα των ανθρώπων. Με αυτή θα προστατεύονται τα δικαιώματα του πολίτη, θα καταργηθούν τα προνόμια, θα επικρατήσει η ισότητα. Γι’ αυτό και είναι ηθικό αγώνισμα. Θα αντιμετωπιστεί η κοινωνική αδικία, θα εξασφαλίζεται ίση μεταχείριση των ανθρώπων κ.α.

Όλοι πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα αλλά και τις ίδιες υποχρεώσεις.

Νόμος: ο γραπτός κανόνας δικαίου που ρυθμίζει τις σχέσεις των πολιτών μεταξύ τους και προς το κράτος

Είδη νόμων: α) φυσικοί νόμοι (φυσικά φαινόμενα), β) ηθικοί νόμοι (θρησκεία, ηθική συνείδηση), γ) πολιτειακοί νόμοι (γραπτή βούληση της πολιτείας), δ) κοινωνικοί νόμοι (ήθη και έθιμα της κοινωνίας)

ΒΑΣΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ

1. Έχουν γενικό κύρος

2. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι ενώπιόν του

3. Εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία της πολιτείας

4. Ανάλογα με τις ανάγκες των καιρών, άλλοι καταργούνται, άλλοι ανανεώνονται και άλλοι βελτιώνονται.

5. Ρυθμίζουν γραπτώς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του πολίτη

6. Είναι απαραίτητοι για την ομαδική ζωή γι΄αυτό και τους θεσπίζουν οι ίδιοι οι άνθρωποι αν και τους περιορίζουν ή τους καταπιέζουν μερικές φορές

7. Δεν μπορεί να είναι δίκαιος για όλους αφού οι ανάγκες είναι διαφορετικές από άτομο σε άτομο, επιδιώκει όμως το δίκαιο για τους περισσότερους.

8. Προστατεύουν τη σωματική ακεραιότητα του πολίτη και του διασφαλίζουν τα υλικά του αγαθά

9. Περιορίζουν την εκμετάλλευση και τη βία

10. Καθιερώνουν την ισονομία και την ισοπολιτεία

11. Αποτελούν στήριγμα της δικαιοσύνης

12. Οι πολίτες υποτάσσονται και δείχνουν σεβασμό σε αυτούς. Οφείλουν να είναι υπερασπιστές τους