ΛΑΪΚΟΤΗΤΑ – ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ
Λαϊκότητα: (στον χώρο της πολιτικής) η συμμετοχή, η παρουσία του λαού στην έκφραση και άσκηση και έλεγχο της εξουσίας. (προϋπόθεση δημοκρατίας)
Λαϊκισμός: η κατ’ επίφαση λαϊκότητα, όπου δηλ. αναγνωρίζεται τυπικά η συμμετοχή του λαού στην εξουσία, αλλά στην πραγματικότητα είναι είτε ανύπαρκτη είτε περιορισμένη. Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης όταν μιλάμε για την επιβολή ενός «χαρισματικού» ηγέτη στο λαό, ο οποίος αναδεικνύεται μέσα από ένα πρόγραμμα που ικανοποιεί τις λαϊκές διεκδικήσεις.
Σε πολιτισμικό επίπεδο: εκδηλώσεις που αναπαριστούν πλασματικά κάποια πολιτισμικά πρότυπα εκχυδαΐζοντας τα, ενώ υποτίθεται ότι έχουν σαν στόχο την «αναβάθμιση» του λαού (τέχνη και λαϊκισμός / μαζική κουλτούρα)
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Δημαγωγοί στην Αθηναϊκή δημοκρατία
Απολυταρχικά καθεστώτα του 20ού αι.: Φασισμός – Ναζισμός (ο λαός χρησιμοποιήθηκε ως έμβλημα ιδεολογικό για τις πράξεις τους π.χ. το σύνθημα της ελληνικής χούντας: Ελλάς – Ελλήνων – Χριστιανών)
ΑΙΤΙΑ
Ψυχολογικά
1. Η εκμετάλλευση από δημαγωγούς της ανάγκης του λαού για στήριξη σ’ έναν ηγέτη
2. Η ψυχολογία της μάζας που κρύβει αδυναμίες, όπως η επιδίωξη της κολακείας
3. Η αδιαφορία που υπάρχει σε μεγάλο μέρος του λαού σχετικά με τη δημόσια ζωή
4. Οι προσωπικές φιλοδοξίες διάφορων πολιτικών
Πνευματικά
1. Η έλλειψη ουσιαστικής παιδείας και πνευματικής καλλιέργειας η οποία στερεί από τον πολίτη την κριτική ικανότητα να διακρίνει τους σωστούς ηγέτες από τους δημαγωγούς.
2. Επιτηδευμένη χρήση γλώσσας από δημαγωγούς με στόχο την παραπλάνηση του λαού.
Πολιτικά
1. Η επιδίωξη χειραγώγησης του λαού, εφόσον από αυτόν αντλείται η πολιτική δύναμη
2. Πολιτικές – κομματικές σκοπιμότητες
3. Η προβληματική λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος που επιτρέπει τη δημαγωγία δίχως συνέπειες γι’ αυτούς που την ασκούν
Κοινωνικά
1. Τα διάφορα κοινωνικά προβλήματα που αυξάνονται και για τα οποία ο λαός επιζητά άμεσες λύσεις (ανεργία, βία, οικονομική δυσχέρεια)
2. Ο ρόλος των Μ.Μ.Ε.: προβολή / επιβολή ορισμένων ηγετών
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
1. Παραπλάνηση του λαού, ο οποίος τελικά παραγκωνίζεται από τη δημόσια ζωή
2. Επιβολή ειδώλων – προτύπων ζωής (κυρίως στον καλλιτεχνικό και αθλητικό χώρο) τα οποία υποτίθεται ότι εκφράζουν το λαϊκό αίσθημα
3. Οποιοσδήποτε προσπαθεί να αφυπνίσει τη λαϊκή συνείδηση παραμερίζεται
4. Οτιδήποτε κινείται έξω από τα πλαίσια του λαϊκισμού επικρίνεται ως αντιλαϊκό (π.χ. αν κάποιος εκφράσει την ανάγκη περικοπών των δαπανών σε κάποιο τομέα)
5. Επιβάλλεται η υποκουλτούρα ως λαϊκή κουλτούρα
6. Καθετί που αποτελεί γνήσιο λαϊκό στοιχείο γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης με στόχο το κέρδος
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
1. Ολοκληρωμένη παιδεία, με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, που θα διαμορφώνει πολίτες με σωστή κρίση
2. Προώθηση και ενθάρρυνση οποιουδήποτε στοιχείου που εκφράζει τη λαϊκή συνείδηση
3. Οι πνευματικοί άνθρωποι πρέπει να παίξουν έναν αφυπνιστικό ρόλο συμβάλλοντας και στην εκλαΐκευση της γνώσης
4. Ουσιαστική λειτουργία της δημοκρατίας, ώστε να μην προωθούνται οι δημαγωγοί
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου