Πρωταγόρας - Δομή

ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ

1η ενότητα: Ο Πρωταγόρας διδάσκει την ευβουλία

•Ο Σωκράτης ελέγχει την ορθότητα της θέσης και των επιχειρημάτων του Πρωταγόρα ότι η πολιτική αρετή διδάσκεται, επικαλούμενος 1.τι πιστεύουν οι Αθηναίοι σχετικά και  2.την περίπτωση των πολιτικών που δεν μπορούν να διδάξουν την πολιτική τέχνη στα παιδιά τους. 

•Ο Πρωταγόρας αναλαμβάνει να απαντήσει στην πρόκληση του Σωκράτη με μύθο.

2η ενότητα: Αρχή μύθου

•Η δημιουργία των ζώων από τους θεούς. 

•Προμηθέας και Επιμηθέας, οι εντολοδόχοι των θεών: Ο Επιμηθέας μοιράζει εφόδια στα ζώα: α) για να αντιμετωπίζουν εχθρούς, β) για να προστατεύονται από τις καιρικές συνθήκες, γ)για να εξασφαλίζουν τροφή και δ) για να διατηρείται η ισορροπία στη φύση. 

3η ενότητα: Συνέχεια μύθου

•Η απρονοησία του Επιμηθέα. 

•Ο έλεγχος του Προμηθέα και η ανάληψη πρωτοβουλίας από τον ίδιο υπέρ του ανθρώπου: Η κλοπή των πρακτικών γνώσεων και της φωτιάς από την Αθηνά και τον Ήφαιστο (όχι όμως και της πολιτικής τέχνης από τον Δία). 

•Η τιμωρία του Προμηθέα για τη φιλανθρωπία του. 

4η ενότητα: Συνέχεια και τέλος του μύθου

•Η γένεση του πολιτισμού (θρησκεία, γλώσσα, κατοικία, ένδυση, τροφή). 

•Η προσπάθεια της κοινωνικής συνύπαρξης των ανθρώπων και ο διπλός κίνδυνος αφανισμού τους. 

•Τα «δώρα» της αιδούς και της δίκης από τον Δία και η εμφάνιση της πολιτικής κοινωνίας. 

•Η «καθολικότητα των δώρων». Τέλος του μύθου. 

•Συμπέρασμα: Η αναγκαιότητα της πολιτικής αρετής οδηγεί στην καθολικότητά της. 

5η ενότητα: Αποδείξεις για την καθολικότητα και το διδακτό της πολιτικής αρετής

•Απόδειξη της καθολικότητας της πολιτικής αρετής: Η ειλικρίνεια κάποιου για την ύπαρξη ή όχι καλλιτεχνικής ικανότητας θεωρείται πλεονέκτημα. Το αντίθετο συμβαίνει στη δικαιοσύνη: όλοι είναι ή  υποχρεώνονται να λένε ότι είναι δίκαιοι. 

•Απόδειξη ότι η αρετή είναι διδακτή: Τα έμφυτα μειονεκτήματα δεν διορθώνονται και προκαλούν τη λύπη για τους φορείς τους. Τα επίκτητα ελαττώματα οφείλονται στην ελλιπή επιμέλεια, άσκηση και διδασκαλία. Αυτά διορθώνονται και γι’ αυτό θυμώνουμε, τιμωρούμε και συμβουλεύουμε τους φορείς τους.  Ειδικότερα θυμώνουμε, τιμωρούμε και συμβουλεύουμε όποιον είναι άδικος. Άρα η αρετή διδάσκεται, αφού η  αδικία που είναι το αντίθετό της διορθώνεται με αυτούς τους τρόπους αντιμετώπισης. 

6η ενότητα: Η παιδευτική σημασία της ποινής ως απόδειξη του διδακτού της αρετής

•Η έλλογη τιμωρία αποβλέπει στον σωφρονισμό του άδικου και στον παραδειγματισμό του κοινωνικού  συνόλου. 

•Το αποτέλεσμα της έλλογης τιμωρίας προβάλλεται στο μέλλον, άρα η τιμωρία έχει αποτρεπτικό χαρακτήρα. 

•Με αυτή τη λογική χρησιμοποιούν την ποινή οι Αθηναίοι και οι άλλοι άνθρωποι. 

•Συμπέρασμα: Η αρετή έχει καθολικότητα και είναι διδακτή. 

7η ενότητα: Γιατί οι άριστοι πολιτικοί [δεν] διδάσκουν την πολιτική στα παιδιά τους.

•Οι άριστοι διδάσκουν την πολιτική στα παιδιά τους, αλλιώς αυτά θα θανατώνονταν ή θα εκδιώκονταν. 

•Η δια βίου παίδευση των Αθηναίων (στάδια, φορείς, σκοποί παίδευσης) συνιστά απόδειξη του διδακτού  της αρετής.