Θέμα: Οικογένεια

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Ομάδα ατόμων που συνδέονται μεταξύ τους με δεσμούς αίματος ή αγχιστείας και ζουν κατά κανόνα κάτω από την ίδια στέγη. Είναι θεσμός πανάρχαιος. Ήταν ο πρώτος σταθμός της ιστορίας της ανθρωπότητας, γιατί αποτέλεσε το πρώτο σχήμα της κοινωνικής ζωής. Είναι το περιβάλλον όπου μπαίνουν οι βάσεις της ανάπτυξης του ατόμου. Είναι το κύτταρο της κοινωνίας. Από τον θεσμό της οικογένειας προέκυψαν αργότερα οι άλλοι κοινωνικοί θεσμοί και η μετέπειτα κοινωνία μέχρι τη σημερινή της μορφή.

Ο ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

1. Μέσα στην οικογένεια ο άνθρωπος βρίσκει τα μέσα να αναπτύξει τις δύο φύσεις του, την υλική και την πνευματική

2. Εξασφαλίζει την υλική προστασία, τη διατροφή, τη στέγαση, και τις λοιπές βιοτικές ανάγκες

3. Το οικογενειακό περιβάλλον εξασφαλίζει και την πνευματική ανάπτυξη, την ενεργοποίηση της νόησης, την καλλιέργεια της γλώσσας και της κρίσης του νέου ανθρώπου.

4. Από αυτήν ξεκινά και η ηθική διαμόρφωση του ανθρώπου, διδάσκει στον νέο τις πρώτες βασικές αξίες

5. Η οικογένεια θεωρείται πρωτογενής φορέας κοινωνικοποίησης και βοηθά το νέο να εναρμονίσει τις σχέσεις του με το σύνολο

6. Δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την πνευματική, υλική και ηθική εξύψωση του ανθρώπου

7. Είναι η βάση και η αφετηρία του πολιτισμού

8. Η δημιουργία της είναι καθήκον κάθε ανθρώπου

Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

1. Είναι αποτέλεσμα της γενικότερης κοινωνικής κρίσης

2. Έχει σχέση με τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς και τα ενδιαφέροντα του ατόμου

3. Τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα προσέφεραν μεγάλες ευκολίες και ανέσεις στο νοικοκυριό, παράλληλα όμως υποκατέστησαν τον λειτουργικό ρόλο της οικογένειας

4. Την κάλυψη των αναγκών της έχουν αναλάβει αυτοματοποιημένα μέσα που βρίσκονται έξω από αυτήν

5. Υποκατάσταση του ρόλου της οικογένειας από εξωγενείς παράγοντες

6. Έλλειψη θαλπωρής, λόγω εργασίας των συζύγων και ανυπαρξία ελεύθερου χρόνου συντέλεσαν στην κρίση

7. Η οικονομική ανεξαρτησία των νέων, η απομάκρυνση από την οικογενειακή εστία λόγω σπουδών ή εργασίας, η ασυμφωνία χαρακτήρων, η έλλειψη συνεννόησης αποδυναμώνουν τον ρόλο της

Οι νέες μορφές οικογενειακής συμβίωσης στο πλαίσιο της πυρηνικής οικογένειας είναι:

1. Η  οικογένεια  διπλής  σταδιοδρομίας,  στην  οποία  και  οι  δύο  σύζυγοι εργάζονται  και  επομένως  οι  ρόλοι  διαμορφώνονται  σε  σχέση  με  τις επαγγελματικές ασχολίες τους και τα πρότυπα αξιών τους. Στην περίπτωση αυτή η συζυγική σχέση οικοδομείται με βάση τη συνεργασία. 

2. Η ελεύθερη συμβίωση (συγκατοίκηση χωρίς γάμο), η οποία συναντάται όλο και περισσότερο  σε  πολλές  χώρες  της  Ευρώπης  και  στηρίζεται  κυρίως  σε ατομικές επιλογές. 

3. Η  μονογονεϊκή  οικογένεια,  η  οποία  αποτελείται  συνήθως  από  την  άγαμη μητέρα ή από το διαζευγμένο ή χήρο γονέα με τα παιδιά. Οι μονογονεϊκές οικογένειες στην Ελλάδα αποτελούσαν το 6% του συνόλου των νοικοκυριών το 1991 και το 9% το 2001.

4. Η  οικογένεια  δεύτερου  γάμου,  η  οποία  έχει  προκύψει  από  την  αύξηση  των διαζυγίων,  που  προκαλεί  με  τη  σειρά  της  τη  δημιουργία  οικογενειών δεύτερου (ή τρίτου) γάμου του ενός ή και των δύο συζύγων.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΟΡΘΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 

1. Να  συνειδητοποιηθεί  η  αξία  και  ο  αναντικατάστατος  ρόλος  του  θεσμού της οικογένειας στη      διαπαιδαγώγηση, κοινωνικοποίηση αλλά και στη συναισθηματική εξέλιξη των νέων. 

2. Μέσω του διαλόγου μπορούν να επιλυθούν οι διαφορές, να καλλιεργηθεί ο σεβασμός, να  επαναπροσδιορισθούν οι σχέσεις γονέων και  τέκνων,  ώστε  τα παιδιά να διαπαιδαγωγούνται σωστά και   να ζουν σε ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον. 

3. Να διευθετηθούν οι ρόλοι των δύο φύλων, ώστε να μη λειτουργούν ανταγωνιστικά  αλλά ισότιμα  και    συμπληρωματικά, με κατανόηση και αλληλοσεβασμό, αναγνωρίζοντας ο ένας την προσωπικότητα του άλλου.  

4. Η επιλογή συντρόφου πρέπει  να  γίνεται με κριτήριο την εκτίμηση, την προσωπικότητα και τις αξίες που χαρακτηρίζουν έναν άνθρωπο, ώστε να μπορεί να επιτελέσει με συνέπεια και υπευθυνότητα το έργο της διαπαιδαγώγησης. 

5. Οι νέοι γονείς πρέπει να συνειδητοποιήσουν τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τη γέννηση των παιδιών. 

6. Οι γονείς πρέπει να αφιερώνουν χρόνο στα παιδιά τους, να προσαρμόζονται στα δεδομένα της εποχής, στις αναζητήσεις και τις φιλοδοξίες των νέων. 

7. Ο  υπερπροστατευτισμός  δημιουργεί  ψυχολογικά  προβλήματα στους νέους και τάσεις απομάκρυνσης   από  την  οικογένεια. Οι  γονείς  πρέπει  να  δίνουν ελευθερίες στα παιδιά τους, στο πλαίσιο της πειθαρχίας και όχι της ασυδοσίας.